Có được xây nhà ở trên đất trồng cây lâu năm không?
Khoản 2 Điều 3 Luật Đất đai 2024 giải thích như sau:
“Giải thích từ ngữ
...2. Đất trồng cây lâu năm là đất sử dụng vào mục đích trồng các loại cây được gieo trồng một lần, sinh trưởng trong nhiều năm và cho thu hoạch một hoặc nhiều lần.”
Như vậy, đất trồng cây lâu năm là loại đất nông nghiệp được sử dụng chuyên biệt để trồng các loại cây có vòng đời dài, tức là chỉ cần gieo trồng một lần nhưng cây có thể sinh trưởng trong nhiều năm, và cho thu hoạch lặp lại nhiều lần trong suốt thời gian tồn tại của cây.
Loại đất này thường được dùng để trồng các loại cây như: cà phê, hồ tiêu, điều, chè, cao su, cây ăn quả lâu năm (như sầu riêng, nhãn, xoài, bơ…) và một số loại cây công nghiệp dài ngày. Mục đích chính của việc sử dụng đất trồng cây lâu năm là để khai thác giá trị nông nghiệp từ cây trồng trong thời gian dài, chứ không phải để xây dựng công trình nhà ở hay mục đích phi nông nghiệp khác.
Điều 5 Luật đất đai 2024 quy định về nguyên tắc sử dụng đất như sau:
“Nguyên tắc sử dụng đất
1. Đúng mục đích sử dụng đất.
2. Bền vững, tiết kiệm, có hiệu quả đối với đất đai và tài nguyên trên bề mặt, trong lòng đất.
3. Bảo vệ đất, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu, không được lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật, phân hóa học làm ô nhiễm, thoái hóa đất.
4. Thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất trong thời hạn sử dụng đất theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan; không xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất liền kề và xung quanh.”
Theo quy định tại Điều 9 Luật Đất đai 2024, đất được sử dụng để xây dựng nhà ở (gọi chung là đất ở) thuộc nhóm đất phi nông nghiệp.
Tuy nhiên, không phải tất cả các loại đất phi nông nghiệp đều được phép xây dựng nhà ở, mà chỉ những thửa đất đã được xác định rõ mục đích sử dụng là đất ở theo quy định pháp luật mới được phép xây dựng. Đất ở bao gồm đất ở tại nông thôn và đất ở tại đô thị, được sử dụng để xây nhà, xây dựng các công trình phục vụ sinh hoạt và các công trình phụ trợ như vườn, ao gắn liền với nhà ở.
Trong khi đó, cũng theo Điều 9 Luật Đất đai năm 2024, đất trồng cây lâu năm là một loại đất nông nghiệp, không được sử dụng cho mục đích xây dựng nhà ở.
Loại đất này được quy định chỉ dùng để đích trồng các loại cây được gieo trồng một lần, sinh trưởng trong nhiều năm và cho thu hoạch một hoặc nhiều lần và không có chức năng làm đất ở.
Do đó, hành vi tự ý xây dựng nhà ở trên đất trồng cây lâu năm được xác định là sử dụng đất sai mục đích, vi phạm quy định về quản lý và sử dụng đất đai.
Tuy nhiên, pháp luật vẫn cho phép người sử dụng đất có thể thực hiện thủ tục xin chuyển mục đích sử dụng đất từ đất trồng cây lâu năm sang đất ở, với điều kiện phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét và phê duyệt theo quy định.
Căn cứ Điều 3, Điều 4 Thông tư liên tịch 22/2016/TTLT-BNNPTNT-BTNMT về những loại cây lâu năm được chứng nhận quyền sở hữu và giải thích từ ngữ thì ta có thể hiểu những loại cây lâu năm được chứng nhận quyền sở hữu bao gồm:
- Cây công nghiệp lâu năm: là loại cây trồng một lần, sinh trưởng và cho thu hoạch trong nhiều năm, sản phẩm được dùng để làm nguyên liệu cho sản xuất công nghiệp hoặc phải qua chế biến mới sử dụng được như cây cao su, ca cao, cà phê, chè, điều, hồ tiêu.
- Cây ăn quả lâu năm: là loại cây trồng một lần, sinh trưởng và cho thu hoạch trong nhiều năm, sản phẩm là quả để ăn tươi hoặc kết hợp chế biến như cây bưởi, cam, chôm chôm, mận, mơ, măng cụt, nhãn, sầu riêng, vải, xoài.
- Cây dược liệu lâu năm: là loại cây trồng một lần, sinh trưởng và cho thu hoạch trong nhiều năm, sản phẩm làm dược liệu như cây hồi, quế, đỗ trọng, long não, sâm.
- Cây lấy gỗ, cây bóng mát và cây cảnh quan lâu năm: là loại cây trồng một lần, sinh trưởng và phát triển trong nhiều năm như cây xoan, bạch đàn, xà cừ, keo, hoa sữa, bụt mọc, lộc vừng.
Cây lâu năm được chứng nhận quyền sở hữu phải có các đặc tính như sau:
- Cây gieo trồng một lần, cho thu hoạch sản phẩm (mà thân chính vẫn giữ nguyên) hoặc sử dụng làm cây lấy gỗ, cây cảnh quan, cây bóng mát, có thời gian sinh trưởng từ khi gieo trồng đến khi thanh lý trên năm (05) năm.
- Thuộc một trong các nhóm cây sau: cây thân gỗ (là loại cây thân hóa gỗ, có kích thước khác nhau tùy loài) , cây thân bụi (là loại cây thân có thể hóa gỗ, thân chính không có hoặc kém phát triển, cành nhánh phát triển từ gốc của thân chính) hoặc cây thân leo (là loại cây không mọc thẳng đứng được, phải dựa vào cây khác hay vật thể làm giá đỡ hoặc nhờ các cơ quan như rễ phụ, cành, tua cuốn, lá để bám leo lên).
Công ty Luật Thuận Đức – Luôn sẵn lòng hỗ trợ bạn trong mọi vấn đề pháp lý!
-------------------------
Văn phòng làm việc: Số 6 Kim Đồng, phường Giáp Bát, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội (nay là: Số 6 Kim Đồng, phường Hoàng Mai, thành phố Hà Nội).
Hotline: 0966.846.783
Email: congtyluatthuanduc@gmail.com
Website: http://luatthuanduc.vn
Facebook: https://www.facebook.com/profile.php?id=100094722411349