1. Những trường hợp che giấu tội phạm nhưng không phải chịu trách nhiệm hình sự?

Khoản 1 Điều 18 Bộ luật Hình sự 2015 giải thích về che giấu tội phạm như sau:

“Che giấu tội phạm

1. Người nào không hứa hẹn trước, nhưng sau khi biết tội phạm được thực hiện đã che giấu người phạm tội, dấu vết, tang vật của tội phạm hoặc có hành vi khác cản trở việc phát hiện, điều tra, xử lý người phạm tội, thì phải chịu trách nhiệm hình sự về tội che giấu tội phạm trong những trường hợp mà Bộ luật này quy định.”

Như vậy, có thể hiểu hành vi che giấu tội phạm là hành vi che giấu người phạm tội, dấu vết, tang vật hoặc có hành vi khác cản trở việc phát hiện, điều tra, xử lý người phạm tội mà phát sinh sau khi biết tội phạm được thực hiện và người thực hiện che giấu không hề hứa hẹn che giấu trước khi tội phạm được thực hiện.

Điều kiện cấu thành hành vi che giấu tội phạm bằng các yếu tố sau:

+ Không có hứa hẹn che giấu trước khi biết tội phạm được thực hiện

+ Biết tội phạm được thực hiện

+ Sau khi biết có hành vi che giấu người phạm tội, dấu vết, tang vật hoặc có hành vi khác cản trở việc phát hiện, điều tra, xử lý người phạm tội

Vậy nên, người nào che giấu tội phạm sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội che giấu tội phạm trong những điều mà Bộ luật Hình sự 2015 có quy định

Tuy nhiên, Bộ luật Hình sự 2015 có quy định không truy cứu trách nhiệm đối với một số đối tượng che giấu tội phạm. Cụ thể, khoản 2 Điều 18 Bộ luật Hình sự 2015 quy định như sau:

“Che giấu tội phạm

...2. Người che giấu tội phạm là ông, bà, cha, mẹ, con, cháu, anh chị em ruột, vợ hoặc chồng của người phạm tội không phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định tại khoản 1 Điều này, trừ trường hợp che giấu các tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc tội đặc biệt nghiêm trọng khác quy định tại Điều 389 của Bộ luật này.”

Như vậy, không phải bất cứ ai che giấu tội phạm cũng đều bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Đối với ông, bà, cha, mẹ, con, cháu, anh chị em ruột, vợ hoặc chồng của người phạm tội khi che giấu tội phạm thì họ không phải chịu trách nhiệm hình sự.

Tuy nhiên, đối với những hành vi tội phạm đặc biệt nguy hiểm gây ra cho xã hội hoặc xâm phạm đến an ninh quốc gia thì ông, bà, cha, mẹ, con, cháu, anh chị em ruột, vợ hoặc chồng của người phạm tội khi che giấu tội phạm vẫn sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự.

Vậy nên, người nào che giấu tội phạm sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự trừ trường hợp người che giấu tội phạm là ông, bà, cha, mẹ, con, cháu, anh chị em ruột, vợ hoặc chồng của người phạm tội mà tội phạm không phải là loại đặc biệt nguy hiểm hoặc xâm phạm an ninh quốc gia.

Những trường hợp che giấu tội phạm nhưng không phải chịu trách nhiệm hình sự?

Công ty Luật Thuận Đức - Tư vấn pháp luật, tham gia tố tụng, đại diện ngoài tố tụng, dịch vụ pháp lý khác. Liên hệ hotline: 0966.846.783

2. Phạm tội che giấu tội phạm có thể đi tù bao nhiêu năm?

Điều 389 Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bởi khoản 137, Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 quy định như sau:

“Tội che giấu tội phạm

1. Người nào không hứa hẹn trước mà che giấu một trong các tội phạm quy định tại các điều sau đây của Bộ luật này, nếu không thuộc trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 18 của Bộ luật này, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 05 năm:

a) Các điều 108, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 116, 117, 118, 119, 120 và 121;

b) Điều 123, các khoản 2, 3 và 4 Điều 141, Điều 142, Điều 144, khoản 2 và khoản 3 Điều 146, các khoản 1, 2 và 3 Điều 150, các điều 151, 152, 153 và 154;

c) Điều 168, Điều 169, các khoản 2, 3 và 4 Điều 173, các khoản 2, 3 và 4 Điều 174, các khoản 2, 3 và 4 Điều 175, các khoản 2, 3 và 4 Điều 178;

d) Khoản 3 và khoản 4 Điều 188, khoản 3 Điều 189, khoản 2 và khoản 3 Điều 190, khoản 2 và khoản 3 Điều 191, khoản 2 và khoản 3 Điều 192, các khoản 1, 2, 3 và 4 Điều 193, các khoản 1, 2, 3 và 4 Điều 194, các khoản 2, 3 và 4 Điều 195, khoản 2 và khoản 3 Điều 196, khoản 3 Điều 205, các khoản 2, 3 và 4 Điều 206, Điều 207, Điều 208, khoản 2 và khoản 3 Điều 219, khoản 2 và khoản 3 Điều 220, khoản 2 và khoản 3 Điều 221, khoản 2 và khoản 3 Điều 222, khoản 2 và khoản 3 Điều 223, khoản 2 và khoản 3 Điều 224;

đ) Khoản 2 và khoản 3 Điều 243;

e) Các điều 248, 249, 250, 251, 252 và 253, khoản 2 Điều 254, các điều 255, 256, 257 và 258, khoản 2 Điều 259;

g) Các khoản 2, 3 và 4 Điều 265, các điều 282, 299, 301, 302, 303 và 304, các khoản 2, 3 và 4 Điều 305, các khoản 2, 3 và 4 Điều 309, các khoản 2, 3 và 4 Điều 311, khoản 2 và khoản 3 Điều 329;

h) Các khoản 2, 3 và 4 Điều 353, các khoản 2, 3 và 4 Điều 354, các khoản 2, 3 và 4 Điều 355, khoản 2 và khoản 3 Điều 356, các khoản 2, 3 và 4 Điều 357, các khoản 2, 3 và 4 Điều 358, các khoản 2, 3 và 4 Điều 359, các khoản 2, 3 và 4 Điều 364, các khoản 2, 3 và 4 Điều 365;

i) Khoản 3 và khoản 4 Điều 373, khoản 3 và khoản 4 Điều 374, khoản 2 Điều 386;

k) Các điều 421, 422, 423, 424 và 425.

2. Phạm tội trong trường hợp lợi dụng chức vụ, quyền hạn cản trở việc phát hiện tội phạm hoặc có những hành vi khác bao che người phạm tội, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.”

Như vậy, người nào không hứa hẹn trước mà che giấu có thể sẽ bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 05 năm nếu thuộc trường hợp tại khoản 1 Điều 389 Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bởi khoản 137 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017.

Ngoài ra, người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn cản trở việc phát hiện tội phạm hoặc có những hành vi khác bao che người phạm tội, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.